2024 Cần học gì để trở thành một Business Analyst

Các doanh nghiệp tại Việt Nam đang cần kỳ cần nhân lực trong mảng phân tích kinh doanh ( Business Analyst)  những nhà phân tích kinh doanh đang có cơ hội lớn.. Một vài sự thật đơn giản có thể giúp diễn giải nhanh chóng vì sao:

‍

• Thế giới dự kiến sẽ sản xuất ra 120 zettabyte dữ liệu trong năm nay. (Một zettabyte bằng một tỷ terabyte).

• Các doanh nghiệp có thể thu thập và hiểu biết được lượng lớn dữ liệu, từ đó có thể đạt được lợi thế cạnh tranh. Ví dụ, Netflix ước tính rằng hệ thống đề xuất phim bằng AI ( trên dữ liệu lịch sử của người dùng) đã giúp họ tiết kiệm được 1 tỷ đô la mỗi năm (và đó là số liệu năm 2016; con số này chắc chắn cao hơn bây giờ khi công ty đã phát triển đáng kể từ những năm qua).

• Trên toàn thế giới, các doanh nghiệp đã chi tiêu hơn 200 tỷ đô la mỗi năm cho phân tích dữ liệu, và con số này dự kiến sẽ tăng hơn 1

‍

Nói một cách ngắn gọn: thế giới đang tạo ra lượng lớn dữ liệu trên mỗi trường internet. Các công ty muốn có khả năng phân tích và hiểu biết dữ liệu đó, vì nó có thể chứa đựng những bí mật giúp họ kiếm được hàng tỷ đô la doanh thu.

‍

Nhưng dữ liệu đơn giản chỉ nằm trên cơ sở dữ liệu thì không có giá trị gì. Để mở khóa giá trị của nó, các công ty cần những người có thể dịch dữ liệu thành những hiểu biết kinh doanh ( hay thuật ngữ chuyên môn gọi là tìm Insight từ dữ liệu ). 

‍

Vậy nên, đó là lý do tại sao thế giới cần những nhà phân tích kinh doanh. Chúng ta đã nói về tại sao đây là cơ hội nghề nghiệp tốt ngay bây giờ và tại sao bạn nên trở thành một nhà phân tích kinh doanh - Business Analyst trong 2024

‍

Tuy nhiên hành trình đó sẽ không hề dễ dàng. Thực tế, bạn có thể làm gì ngay bây giờ ? Bạn có thể thực sự trở thành một nhà phân tích kinh doanh hay không ? hãy đọc hết bài viết này nhé

‍

Bước 1: Hiểu rõ về công việc của một business Analyst là gì ?

Bước đầu tiên trong hành trình của bạn, đó chính là hiểu rõ công việc hằng ngày mà một BA sẽ đảm nhận. Dĩ nhiên, đó là một nghề nghiệp có lương cao và có ngưỡng cửa vào thấp, nhưng liệu đó có phải là một nghề nghiệp mà bạn thực sự thích hay phù hợp với Bạn hay không không?

Một BA sử dụng kỹ năng phân tích dữ liệu và trực quan hóa dữ liệu ( Data visualization) để giúp các công ty giải quyết các vấn đề gặp phải như: Tăng doanh thu, giảm chi phí, giảm tỷ lệ lừa đảo… hay tối ưu hóa các chỉ số về hoạt động,  cải thiện sản phẩm và dịch vụ

‍

Công việc này yêu cầu cả kỹ năng về chuyên môn và cả kỹ năng giao tiếp.. Bạn sẽ cần kỹ năng cứng ( SQL, Data, Python….) để phân tích và tìm insight từ dữ liệu. Trong khi đó kỹ năng giao tiếp để truyền đạt những phát hiện của bạn một cách hiệu quả đến các nhà lãnh đạo công ty.

‍

Trên một cấp độ thực tế, điều này có nghĩa là một ngày làm việc của một nhà phân tích kinh doanh có thể khá đa dạng! 

• Một phần thời gian của bạn sẽ được dành cho việc phân tích và trực quan hóa dữ liệu bằng các công cụ như Microsoft Power BI. Locker Studio... 
• Một phần sẽ được dành cho việc chuẩn bị báo cáo về kết luận hay đề xuất của bạn. 
• Một phần khác được dành trong các cuộc họp với các bên liên quan chính, trình bày dữ liệu và giúp mọi người hiểu ý nghĩa của các kết quả

Thường (đặc biệt là ở các công ty nhỏ), nhà phân tích kinh doanh ( Business Analyst)  được yêu cầu sử dụng dữ liệu để trả lời các câu hỏi kinh doanh và đưa ra các đề xuất cho nhiều Team khác nhau trong công ty. Điều này có nghĩa là những người mà bạn sẽ làm việc cũng sẽ đa dạng; bạn có thể dành một tháng để đào sâu vào dữ liệu để giúp đội Marketing trước khi chuyển sang tháng tiếp theo để Team product ( Team sản phẩm) hiểu rõ ý nghĩa của dữ liệu người dùng về tỷ lệ mua hàng, tỷ lệ quay lại,...

‍

BA nghề nghiệp tuyệt vời cho những người thích sự đa dạng, cả về các hoạt động hàng ngày và về các vấn đề mà bạn đang giải quyết.

‍

Nhưng đừng nhận lời khuyên của Tôi hay bất kỳ ai một cách mù quáng - trong bước này, mình khuyên bạn nên đi ra ngoài và tự tìm hiểu về việc trở thành một nhà phân tích kinh doanh thực sự như thế nào. Nếu bạn biết ai đó làm việc trong lĩnh vực này, nói chuyện với họ sẽ là một bắt đầu tốt. Nếu không bạn có thể đăng ký nhận tư vấn từ Mentor của CoderSchool - những người đi trước

‍

Business Analyst và Data Analyst - cái nào phù hợp với bạn?

Trong khi tìm hiểu về ngành này, chắc khá nhiều bạn sẽ nghe đến các từ phổ biến hơn là Data Analyst - phân tích dữ liệu. Mặc dù không có định nghĩa chính thức cho bất kỳ thuật ngữ nào ở trên và các Title công việc và JD có thể khác nhau ở từng công ty, nhưng nói chung, những điều sau đây là đúng:

‍

• Data Analyst (Nhà phân tích dữ liệu) tập trung hơn vào xử lý, xây dựng dữ liệu và vai trò này thường cần nhiều kỹ thuật hơn (một số kỹ năng lập trình bằng ngôn ngữ như Python hoặc R thường được yêu cầu)

‍

• Business Analyst (Nhà phân tích kinh doanh) tập trung hơn vào khai thác hiểu biết kinh doanh và các kỹ năng cần thiết thường bị hạn chế đến các công cụ như Excel và Power BI.

‍

ở trên chỉ là sự so sánh nhanh cho người mới. Nếu bạn cần chi tiêu với nhiều từ chuyên môn hơn. Bên mình có một bài đăng trên blog về sự khác biệt giữa BA và DA trước đó

Bước 2: Xác định những kỹ năng bạn cần để trở thành một nhà phân tích kinh doanh

‍

Bước thứ hai trong việc bắt đầu sự nghiệp như một nhà phân tích kinh doanh là xác định những kỹ năng mà vị trí này đòi hỏi. Hãy nhớ rằng bạn không cần phải có tất cả chúng để bắt đầu xin việc; một số sẽ là rất cần thiết, nhưng những kỹ năng khác bạn có thể học được khi làm việc.

‍

Hãy nhớ, cũng rằng có một loạt các chuyên ngành và lĩnh vực tập trung khác nhau trong phân tích kinh doanh, vì vậy (ví dụ) các yêu cầu cho một vị trí Nhà phân tích Bảo mật Thông tin sẽ khác với một vị trí Nhà phân tích Tiếp thị hoặc vị trí nhà phân tích kinh doanh chung.

‍

Đây là một danh sách cơ bản về những kỹ năng cốt lõi mà hầu hết nhà phân tích kinh doanh sử dụng. (Đừng lo lắng nếu bạn không có tất cả các kỹ năng được liệt kê dưới đây; nhà tuyển dụng biết rằng các vị trí Fresher sẽ chưa có 1 vài kỹ năng nâng cao,  tuy nhiên, bạn càng biết nhiều, cơ hội của bạn để có Job càng cao)

‍

Bộ Kỹ năng mềm của một BA cần có: 

• Kỹ năng lắng nghe tích cực
• Kỹ năng quản lý thời gian và tổ chức
• Kỹ năng giao tiếp
• Kỹ năng giải quyết vấn đề
• Phân tích và suy luận phản biện
• Kỹ năng giao tiếp, kỹ năng đàm phán
• Quản lý Team, đội nhóm

‍

Bộ kỹ năng cứng hay kỹ năng chuyên môn của một BA:

• Kỹ năng nghiên cứu để xác định vấn đề và cơ hội
• Quản lý dự án
• Kỹ năng phân tích dữ liệu
• Làm việc với cơ sở dữ liệu bằng SQL
• Quản lý dữ liệu với Excel
• Truyền đạt hiểu biết bằng Power BI
• Ví dụ về việc đăng công việc

Một cách để hiểu về những kỹ năng cần thiết cho nhà phân tích kinh doanh là duyệt qua các công việc đăng tuyển. Bên dưới mà một số các kỹ năng trong JD mà nhà các công ty tại Việt Nam đang yêu cầu:
Công ty công nghệ sẽ yêu cầu:

• Kinh nghiệm với Power BI, bao gồm phát triển DAX và Power Query, mô hình dữ liệu hình sao, xây dựng hình ảnh trên Power BI Desktop, và triển khai các khái niệm bảo mật.
• Thành thạo với SQL và Excel.

Công ty trong lĩnh vực y tế yêu cầu:

• Kinh nghiệm với việc viết báo cáo và các công cụ nghiên cứu, bao gồm Crystal Reports, MS SQL, Power BI, SSRS.
• Hiểu biết về các tiêu chuẩn HL7 và/hoặc FHIR.
• Kỹ năng chăm sóc khách hàng, giao tiếp và sắp xếp công việc.
• Phải có động lực và có khả năng làm việc độc lập và phối hợp với các thành viên trong nhóm.
• Có khả năng suy nghĩ sáng tạo để tìm ra các giải pháp mới khi cần thiết.

‍

Công ty truyền thông/quảng cáo/ agency:
Kỹ năng giao tiếp là cực kỳ quan trọng, có khả năng tổng hợp thông tin phức tạp thành  các định dạng dễ tiếp nhận với sự tự tin.

• Khả năng thu thập, tổ chức, phân tích và phổ biến lượng thông tin đáng kể với sự chú ý đến chi tiết và độ chính xác.
• Thạo việc chạy các truy vấn và quy trình làm việc với dữ liệu, viết báo cáo và truyền đạt các phát hiện.
• Sự năng động để làm việc như một phần của một nhóm thành công.
• Kinh nghiệm sử dụng các công cụ báo cáo (ví dụ, Tableau, Business Objects, Power BI hoặc tương tự), phần mềm chế biến dữ liệu (ví dụ, Alteryx, Data Brew hoặc tương tự).

‍

Như bạn có thể thấy, mặc dù các công việc này khác nhau và họ yêu cầu những điều khác nhau, nhưng chúng đều có điểm chung là:

• Kỹ năng suy luận và phân tích và phản biện
• Kỹ năng giao tiếp
• Thành thạo với các công cụ kinh doanh liên quan đến dữ liệu, đặc biệt là Excel và Power BI
• Thành thạo với SQL (thường được yêu cầu để trích xuất dữ liệu từ cơ sở dữ liệu của công ty)

Bước 3: Bắt đầu học những kỹ năng mà bạn đang thiếu

Bạn đã biết bạn cần phải học gì và bước tiếp theo là tìm cách học phù hợp. Và mặc dù có thể tự học những kỹ năng này, hầu hết mọi người thấy dễ dàng hơn khi tham gia vào một chương trình học được chọn lọc để nhanh có kết quả nhất.

Có nhiều khóa học về Business Analyst, nhưng không phải lúc nào cũng dễ dàng để chọn ra khóa học phù hợp.

‍

Nếu bạn nghiêm túc và bắt đầu từ con số 0, tức không có kiến thức hoặc kinh nghiệm gì, thách thức lớn nhất của bạn sẽ là các ngôn ngữ lập trình như SQL và Power BI. Cách tốt nhất trong giai đoạn này mình nghĩ đó là:

• Lộ trình học chi tiết, cụ thể qua từng tuần
• Vừa học, vừa thực hành dữ liệu với dự án thực tế. Giúp dễ nhớ và hiểu rõ các kỹ năng và công cụ cần thiết như thế nào trong công việc 
• Khóa học nào cam kết hỗ trợ tìm việc là tốt nhất
• Có dự án cuối khoá hay Project tốt nghiệp để bạn đưa vào CV/Profile xin việc
• Có một cộng đồng học viên đông, vui
• Trường đào tạo có tiếng với nhiều học viên tốt nghiệp làm ở các công ty lớn

‍

Bước 4: Xây dựng CV để gây ấn tượng với nhà tuyển dụng

Khi bạn muốn gia nhập vào ngành mà không có kinh nghiệm trước đó, bạn sẽ cần chứng minh cho nhà tuyển dụng khả năng của bạn. Những chứng chỉ/giấy chứng nhận có thể giúp ích nhưng không đủ. Hầu hết nhà tuyển dụng sẽ muốn xem các dự án (Project) mà bạn đã thực hiện.

‍

Nếu bạn muốn làm việc trong một ngành cụ thể, hãy làm các dự án liên quan đến lĩnh vực đó. Tuy nhiên, nếu bạn không chắc chắn bạn muốn làm việc trong ngành nào, hãy làm các dự án giải quyết các vấn đề kinh doanh phổ biến như trong ngành thương mại điện tử, bán lẻ, giáo dục… 

‍

Các dự án cần thể hiện kỹ năng Excel, SQL, Microsoft Power BI, v.v. Nhưng đừng chỉ tập trung vào kỹ năng cứng. Hồ sơ của bạn nên thể hiện cả các kỹ năng mềm - thay vì nói rằng bạn giỏi giao tiếp trong CV. Hãy chứng minh điều đó trong hồ sơ của bạn thông qua việc viết rõ ràng, dễ hiểu

‍

Bước 5: Thi lấy chứng chỉ, trau chuốt CV và bắt đầu ứng tuyển

‍

Việc thi lấy chứng chỉ với một số công cụ bạn đã học là một ý tưởng tốt, nếu có chứng chỉ được công nhận bởi Google, IBM hay Microsoft, Linkedin… đặc biệt là một số chứng chỉ cụ thể như chứng chỉ PL-300 của Microsoft Power BI được công nhận và có thể được sử dụng để chứng minh kỹ năng của bạn với công cụ đó. 

‍

Khi bạn đã có chứng chỉ, tất cả những gì bạn cần làm là viết CV và nêu bật các kỹ năng mới, kỹ năng cũ của bạn trong ngành Data - và bắt đầu nộp đơn xin việc! (Nhưng nếu điều đó nghe có vẻ đáng sợ, đừng lo lắng - mình sẽ có một vài bài chi tiết về cách nộp đơn xin việc, câu hỏi phỏng vấn cho các vị trí này sớm nhất!)

‍